İsrail Başbakanı Netanyahu’nun “Büyük İsrail” vizyonuna bağlı olduğunu açıklaması, Ortadoğu’da tansiyonu daha da tırmandırdı. Arap ülkeleri art arda açıklamalarla Netanyahu’ya tepki gösterdi.İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun “tarihi ve ruhani bir görevdeyim” diyerek “Büyük İsrail” vizyonuna “çok bağlılık” hissettiğini dile getirmesi Ortadoğu’da gerilimi daha da tırmandırdı. Arap dünyası söz konusu söylemlere sert tepki gösterdi.
Netanyahu, büyük yankı uyandıran bu açıklamasını, ülkesinde yayın yapan i24News televizyonuna verdiği söyleşi esnasında yaptı. Büyük İsrail vizyonuna bağlı hissedip hissetmediği sorusuna “çok bağlıyım” yanıtını veren Netanyahu, “tarihi ve ruhani bir görevde olduğunu” savundu.
Netanyahu’nun “Gazze Şeridi’nin kontrolünün ele geçirilmesi” olarak nitelendirdiği işgal planından sonra bu sefer de “Büyük İsrail” vizyonuna bağlılılık açıklaması bölgede tansiyonu tırmandırdı.
“Büyük İsrail” vizyonu neyi yansıtıyor?
“Büyük İsrail” ifadesi sınırları genişletilmiş İsrail’i ifade ediyor, yayılmacı bir vizyonu yansıtıyor. Bu vizyonun sınırlarının nerede başlayıp nerede sona erdiği konusunda ise farklı yaklaşımlar söz konusu.
Bu vizyonu savunan aşırı sağcı İsraillilerin bir bölümü “Büyük İsrail’in” Filistin toprakları, Ürdün, Suriye, Lübnan, Mısır, Irak ve Suudi Arabistan’ın bazı bölgelerini içermesi gerektiğini savunuyor. Bazıları ise bu sınırları Doğu Kudüs, Batı Şeria, Gazze Şeridi, Sina Yarımadası ve Golan Tepeleri’ni kapsayacak şekilde çiziyor.
İsrail’in komşu Arap ülkelerinin bazı bölgelerini ilhak etmesini öngören bu vizyon, İsrailliler arasında geniş kabul görmüyor. Ancak Netanyahu’nun koalisyon hükümetindeki bazı aşırılık yanlısı bakanların yer almasıyla birlikte bu vizyon daha fazla öne çıkmaya başladı.
Arap Birliği: Sömürgeci hayallere kapılmış zihniyet
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun “Büyük İsrail” vizyonuna bağlı olduğunu söylemesine Arap Birliği “Bu sözler Arap devletlerinin egemenliğinin açıkça ihlali” açıklamasıyla tepki gösterdi. Açıklamada Netanyahu’nun sözleri, “bölgedeki güvenlik ve istikrarı baltalamaya yönelik bir girişim” olarak tanımlanarak bu sözlerin “kabul edilemez ve hoş görülemez yayılmacı ve saldırgan niyetleri yansıttığı” ve “sömürgeci hayallere kapılmış bir zihniyeti ortaya koyduğu” ifade edildi.
Arap ülkeleri de art arda yaptıkları açıklamalarla Netanyahu’nun “Büyük İsrail” vizyonunu sahiplenen söylemini kınadı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, “İsrail işgal hükümeti başbakanının sözde ‘Büyük İsrail Vizyonu’ ile ilgili açıklamalarını en şiddetli şekilde kınıyor, İsrail işgal makamları tarafından kabul edilen yerleşim ve yayılmacı planlarını kesin olarak reddediyoruz” ifadelerine yer verildi.
Suudi Arabistan, Filistin halkının “kendi topraklarında bağımsız ve egemen devletini kurma hakkına sahip olduğuna” vurgu yaptığı açıklamasında, İsrail’in “devletlerin egemenliğini açıkça ihlal eden ve bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliği tehdit eden bariz ihlalleri konusunda” uluslararası topluma uyarı da yapıldı.
Ürdün Dışişleri Bakanlığı da Netanyahu’nun sözlerini “tehlikeli ve provokatif” olarak nitelendirdi. Açıklamada, “İsrail hükümetindeki aşırılık yanlıları tarafından benimsenen ve teşvik edilen iddialar ve yanılsamalar, şiddet ve çatışma döngülerinin devamını teşvik etmektedir” ifadelerine yer verildi.
Konuya dair bir diğer açıklama da, İsrail’in güney komşusu Mısır’dan geldi. Mısır Dışişleri Bakanlığı, Netanyahu’nun sözlerinin “istikrarsızlığı provoke edici nitelikte” olduğuna işaret ederek “İsrail’den Netanyahu’nun bu sözlerine açıklık getirilmesinin talep edildiğini” de duyurdu.
Katar Dışişleri Bakanlığı ise açıklamasında, “kınıyor ve reddediyoruz” diyerek Netanyahu’nun “provokatif” olarak nitelendirilen açıklamalarının “İsrail’in işgalci kibrinin bir uzantısı” olduğu kaydedildi.
DW/ DA,ET
